ในตอนที่แล้ว เราได้ไปเรียนรู้แนวคิดการสร้าง Smart City จากประเทศที่เป็นสุดยอดด้านเทคโนโลยีอย่างประเทศเกาหลีใต้และญี่ปุ่นกันไปแล้ว
ในตอนที่ 2 นี้เราจะไปเยือนอีก 2 ประเทศที่คนไทยรู้จักกันดี และเป็นประเทศที่มีความเจริญเติบโตด้านเศรษฐกิจและเทคโนโลยีเร็วที่สุดในโลก
อย่างประเทศสิงคโปร์และประเทศจีนกันค่ะ

ประเทศแรกนี้ประกาศตัวว่าจะเป็น Smart nation ที่แรกของโลก นั่นคือประเทศสิงคโปร์
ซึ่งเป็นเมืองที่มีประชากรหนาแน่นที่สุดเป็นอันดับ 3 ของโลก

สิงคโปร์เน้นความเป็น Smart City ที่ใช้ข้อมูลเพื่อแก้ปัญหาให้ถูกจุด
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสุขภาพหรืออาชญากรรมโดยให้ชุมชนได้มีส่วนร่วม

มีการสร้างซอฟต์แวร์จำลองเมือง Virtual Singapore ด้วยเงิน 52 ล้านเหรียญ
เพื่อจำลองสิ่งก่อสร้างทุกอย่างในสิงคโปร์มาเป็นเมืองเสมือนบนโลกดิจิทัล
แล้วนำมาทดสอบแนวคิดใหม่ ๆ ก่อนจะนำไปใช้จริง

เช่น การวางแผนอพยพในเหตุการณ์ภัยพิบัติ วางแผนการสร้างพื้นที่สีเขียวในเขตเมือง การทดลองนำเทคโนโลยีล้ำ ๆ เช่น
รถยนต์ไร้คนขับ มาทดสอบก่อนใช้จริง ,
การจำลองการเดินทางของคนพิการในจากจุด A ไปจุด B เพื่อปรับปรุงทางสาธารณะให้คนพิการเดินทางได้สะดวกยิ่งขึ้น ,
มีเว็บไซต์ data.gov.sg ที่สามารถเข้าไปค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับสิงคโปร์ ทำให้รัฐและประชาชนสามารถตัดสินใจได้ดีขึ้น
นอกจากนี้ยังมีนโยบายการเดินทางที่ให้สิทธิ์พิเศษสำหรับผู้ที่เดินทางนอกเวลาชั่วโมงเร่งด่วน
โดยมอบส่วนลดค่าอาหารและเครื่องดื่ม และ มีการใช้อัลกอริทึมจดจำใบหน้าคนจากบริษัท Fujitsu มาช่วยเก็บข้อมูลพลเมืองอีกด้วย

ขยับไกลออกมานิด แต่เป็นเมืองที่คนไทยคุ้นชื่อกันเป็นอย่างดี
เมืองนี้มีชื่อว่า เสินเจ้น

เมื่อ 30 ปีก่อน เสินเจิ้นเป็นเพียงหมู่บ้านประมงเล็กๆที่เต็มไปด้วยทุ่งนาและความว่างเปล่า
แต่ปัจจุบัน เสินเจิ้น กลายเป็นเมืองหลวงแห่งอิเล็กทรอนิกส์ [12] ของคน 18 ล้านคน
ที่มีเงินมาลงทุนให้กับบริษัท Startup มากเป็นอันดับ 2 รองจากอเมริกาเท่านั้น

เสินเจิ้นเป็นเมืองเขตเศรษฐกิจพิเศษของประเทศจีน ได้เปิดโอกาสมากมายให้กับบริษัท Startup
ไม่ว่าจะเป็นวัฒนธรรมแบบเปิด (open source) ที่ใครงสร้างอะไรก็ยอมให้คนนำไปต่อยอดได้โดยไม่ต้องนึกถึงลิขสิทธิ์ ,
โรงงานผลิตอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่สามารถสร้างต้นแบบสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ของคุณได้ด้วยเงินไม่มากและใช้เวลาไม่กี่วัน
อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์หลากหลายตั้งแต่ราคาไม่กี่สตางค์จนเป็นล้านก็ขายกันอย่างเปิดเผยในห้างใหญ่กลางเมือง

เมืองเสินเจิ้นจึงเป็นสวรรค์ของนักประดิษฐ์อย่างแท้จริง เทคโนโลยีด้าน Smart City ที่เสินเจิ้นใช้ ได้แก่
ระบบจ่ายเงินของ WeChat ที่ทำให้ชาวเมืองไม่ต้องพกเงินสดอีกต่อไป, ระบบยืมจักรยานผ่าน QR Code ด้วยโทรศัพท์มือถือ ,
ระบบ Social Network , ช็อปปิ้งออนไลน์ , เรียกแท็กซี่ , ซื้อตั๋วภาพยนตร์ , ตั๋วเครื่องบิน , ตั๋วรถไฟ หรือขอใช้บริการพนักงานทำความสะอาด ฯลฯ
ทั้งหมดนี้ล้วนอยู่ในโปรแกรม WeChat ทั้งสิ้น

ความเจริญที่เข้ามาอย่างรวดเร็วนี้ทำให้ค่าใช้จ่ายด้านที่อยู่อาศัยในเสิ้นเจิ้นขึ้นมา 50% ในช่วงเวลาเพียง 2 ปี
และสูงกว่าค่าที่อยู่อาศัยในเซี่ยงไฮ้ไปเรียบร้อยแล้ว

ถึงแม้ว่าประเทศจีนจะเป็นประเทศที่มีมลพิษมากที่สุดในโลก โดยปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ถึง 28% ของทั้งโลก
แต่เสินเจิ้นกลับเป็นเมืองที่ปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์น้อยและได้รับรางวัลเมืองแห่งสิ่งแวดล้อมดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2014

เสินเจิ้นมีนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมที่ชัดเจน เช่น การส่งเสริมให้พลเมืองขี่จักรยาน , การจำกัดจำนวนรถยนต์ในเมือง ,
การจำกัดให้พลเมืองแต่ละคนมีโควต้าการสร้างคาร์บอน (คาร์บอนเครดิต) เป็นของตัวเองและซื้อขายแลกเปลี่ยนเองได้

แต่เสินเจิ้นก็ยัง ไม่ สามารถเรียกตัวได้ว่าเป็น Smart City อย่างแท้จริง
เนื่องจากยังไม่ได้มีความร่วมมือกับพลเมืองในการปรับปรุงคุณภาพชีวิตพลเมืองอย่างชัดเจน 

ถึงแม้ว่าความเจริญด้านเศรษฐกิจและเทคโนโลยีจะเข้ามาและเติบโตในประเทศเหล่านี้อย่างรวดเร็ว
แต่ Smart City สองเมืองนี้ก็ยังไม่ทิ้งคุณภาพชีวิตที่ดีของพลเมือง
โดยมีความพยายามสร้างพื้นที่สีเขียว ลดมลพิษ และมองเห็นความเป็นอยู่ของประชาชนเป็นสำคัญ

ในตอนหน้าเราจะไปดูสุดยอดแห่งเมืองอัจฉริยะในยุโรปกัน อย่าพลาดนะคะ

ที่มา

บทความโดย
ผศ.ดร.เนื่องวงศ์ ทวยเจริญ
ภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ วิทยาลัยนวัตกรรมด้านเทคโนโลยีและวิศวกรรมศาสตร์
มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์